Waddenzee Nieuws 2022 - 2024

Diepwatermossel is een ‘watje’

vrijdag 24 februari 2017

TEXEL - Het wilde maar niet lukken om mosselbanken in de Waddenzee terug te brengen. Welke technieken men ook probeerde, de mosselen die werden uitgezet spoelden al snel weer van de wadplaten af. Onlangs promoveerde Hélène de Paoli op de oorzaak: mosselen die niet zijn opgegroeid op een wadplaat, hebben niet geleerd zich aan te passen aan ruige omstandigheden.

Rif-vormende schelpdieren zoals mosselen zijn belangrijk op droogvallende platen, omdat ze stevige structuren bouwen waarop weer allerlei soorten algen, sponzen en kreeftachtigen hun plaats vinden. In de jaren ‘70 en ‘80 waren langlevende mosselbanken wijdverbreid op de getijdeplaten in de Waddenzee. Tot ze dertig jaar geleden bijna allemaal verdwenen, door een combinatie van natuurlijke oorzaken en intensieve visserij. Tien jaar geleden begonnen de mosselbanken zich te herstellen, maar slechts gedeeltelijk.

Waddensleutel
Reden voor Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de Rijksuniversiteit Groningen en het NIOZ om in 2010 het project Waddensleutels te starten. Binnen dit project is geprobeerd om met mosselen uit dieper water van de Waddenzee, de mosselbanken te herstellen op droogvallende getijdenplaten. ‘Dit mislukte, de ene keer nog dramatischer dan de andere, aldus Paoli's promotor Johan van de Koppel van NIOZ. Toen Paoli ging zoeken naar de oorzaken, bleek dat het niet aan de gebruikte techniek of mosselsoort lag, maar aan de omstandigheden waaronder mosselen opgroeien. Mosselen die opgroeien op zo'n wadplaat, wapenen zich tegen de sterke golfslag. Maar in herstelprojecten worden vaak mosselen gebruikt, die eerst een rustige jeugd hebben gehad in dieper, kalmer water. Die lukt het vervolgens niet meer om te blijven liggen op de getijdenplaten. Ze spoelen er links en rechts vanaf. Watjes zijn het.’

‘Paoli heeft eigenlijk ontdekt hoe het niet moet, zegt Quirin Smeele, projectleider bij Natuurmonumenten. ‘Dat klinkt misschien wrang, maar daarmee heeft ze wel de basis gelegd van ons huidige onderzoek waarin we met ondersteunende structuren de mosselen beschermen tegen golfslag en roofdieren. We kunnen nu op tal van plaatsen mosselbanken herstellen met nieuwere technieken, waar we zonder haar werk niet opgekomen waren.’

Lees ook: Proefproject met jonge mosselen bij Sprutel Schiermonnikoog

Bron: NIOZ en Waddennieuwsbrief Waddenvereniging