W@dgidsenWeb 2.1

U bent in menu 3-4. Helden en Geschiedenis

Broodkruimelpad

Home 3. Helden Kattenkwaad onder Borkum: Borkum - Lütje Hörn - Manslagt - 21-22 maart 2019

Ongewone Wadlooptochten

Kattenkwaad onder Borkum: Borkum - Lütje Hörn - Manslagt - 21-22 maart 2019


Wadlooptocht Borkum - Lütje Hörn - Manslagt 21-22 maart 2019

zondag 29 september 2019

Op 21 en 22 maart 2019 liepen Joris Grond, Heiko Oterdoom en Kees Wevers van Borkum via het eilandje Lütje Hörn (bivak) naar de vaste wal bij Manslagt/Ostfriesland.
Voor zover bekend is de wadlooptocht van Borkum naar de vaste wal op deze manier niet eerder gelopen.
Hieronder het verslag.


1. Borkum - Lütje Hörn - 21 maart 2019

Joris Grond

De logistiek is door Heiko tot in de puntjes geregeld. Hij haalt me op bij mijn huisje. Hier heb ik gisteravond en vanochtend vroeg in allerijl na de Ameland tocht van gistermiddag de spullen weer in orde gebracht voor deze unieke onderneming, want gezien de getijden is het dit voorjaar voor ons de laatste kans. We verzamelen bij het station Zuidbroek waar Heiko zijn auto laat staan en wij in Kees’ auto naar station Roodeschool rijden. Hier geparkeerd want de parkeerplaats AG Ems in de Eemshaven sluit een half uur na aankomst van een veerboot. Met de trein naar de Eemshaven en met AG Ems naar Borkum. Op de veerboot een (veel te grote Duitse) portie boerenkool met worst achter de knopen gewerkt, wel een solide voedingsbodem voor de komende tochten. Met het treintje naar Borkum dorp en hier met de bus naar Ostland.

Omdat we op het laatste moment de tochten een dag hebben moeten vervroegen i.v.m. de verwachte verslechtering van het getij van a.s. zaterdag, zit het tijdschema van morgen nog in ons hoofd en daardoor drinken we in het Gasthof Ostland te lang koffie. Over het fietspad via Hohe Hörn naar het vertrekpunt. Na het omkleden achter een bosje in de kwelder zijn we bij aankomst bij het wad circa 40 minuten achter op ons actuele tijdschema, maar het getij Borkum Fischerbalje is dusdanig gunstig dat er alle tijd is voor de tocht. Afspraak is om bij deze gunstige omstandigheden rustig te lopen en krachten te sparen voor morgen, want dan zal het zwaar worden.

Naar Lütje Hörn
Het weer is goed met een egale halfhoge bewolking waar de zon op weg naar het Altes Boesgatje even door heen komt (type altostratus opacus/ translucidus). Bij aankomst op Lütje Hörn is het dichtgetrokken met een lage egale bewolking en enige nevel (stratus nebulosus). De W wind is matig, kracht 3 bft. Door de nevel is het zicht matig.

Het stukje kwelder naar het wad loopt gemakkelijk over een hazenpaadje. Je moet over een sliksloot, maar de bodem hiervan is relatief hard. Het eerste stukje wad tot Borkumer Wattfahrwasser bestaat uit hard zand. In de geul 10 cm kraakhelder water oostelijk aflopend richting de Hornsbalje. Zuidelijk van de geul liggen grote Japanse oesterbanken met hier tussen slik en met een zigzagroute er tussendoor. Daarna weer vaste zandbodem tot het Altes Boesgatje. Hier komt een legerhelikopter over vliegen en we zijn even bezorgd want het is hier een zone 1 gebied en permanent gesloten. Over wat dit betekent verschillen de heren van mening. Volgens Kees betekent zone 1 dat je er niet mag lopen met commerciële doeleinden, dus wadlopen met een groep. Heiko denkt dat dit gewoon verboden is (vandaar dat we niet rechtstreeks over de zeedijk maar met een omweg van Ostland via Hohe Hörn naar het vertrekpunt zijn gelopen om niet teveel in het zicht te komen).

Het Altes Boesgatje ligt droog. Nu in ZO richting Blindes Randzelgat om onderlangs het Evermannsgat te lopen. We buigen met een boogje naar het noorden af om aldus een zijtak van het Evermannsgat te vermijden. De aankomst bij Lütje Hörn is prachtig. Vanaf het wad lijkt het eilandje dusdanig hoog dat we vanuit de verte eerst denken dat het Memmert is. Het eilandje bestaat uit kaal zand waarop veel schelpen. Er is geen begroeiïng en daardoor is er geen beschutting bij ons bivak. De zon is al onder maar het sterke licht van de volle maan schijnt iets door de stratus nebulosus heen en maakt dat het net niet helemaal donker is en dat geeft een prachtige verstilde sfeer. Gelukkig is ook de wind vrijwel weg waardoor geen stuivend zand. Bivak klaar gemaakt, even eten en we gaan meteen plat.


Bivak op Lütje Hörn 21-22 maart 2019

Bivak
Ik heb gelopen in mijn dunne pak en trek nu alvast mijn droge dikke pak aan, dat scheelt ook in het omkleden morgenochtend en het is bovendien lekker warm. Gelukkig is het door de bewolking niet erg koud en ik heb genoeg extra kleren meegenomen voor de nacht. Was wel een gesjouw met zo’n zware rugzak. Van tevoren nog een bivakzak geleend van Heiko. Door alle geschreeuw, geruzie en gemompel van talloze meeuwen, de scheepstoetergeluiden van eidereenden en gekakel van veel ganzen kom je niet verder dan hazenslaapjes. Heb lang om me heen gekeken naar deze unieke omgeving met in het westen de vuurtoren en de lichtjes van de haven van Borkum en in het zuiden vaag de lichten van de Eemshaven. De Duitse kust in het oosten is vrijwel geheel donker.

Bijzonder indrukwekkend was het gorgelende geluid van het opkomende water om het eilandje heen, ik hoorde het om ongeveer 22.30 u duidelijk opkomen. Weliswaar geeft de hydrografische kaart aan dat het eilandje droog blijft bij gemiddeld hoogwater maar de verwachting was dat de vloed van de komende nacht hier wat boven zou komen en dan lig je in je (half)slaap toch niet helemaal lekker. Gelukkig bleven we ruim droog.
Afstand 12 km, duur 2u56min en gemiddelde snelheid 4 km/u.

Beveiliging
Marifoon (in de rugzak), mobiel, GPS, kompas, kaart, tijdschema, waterstanden en verwachte opzetten.

Gidsen
Heiko Oterdoom, Kees Wevers, Joris Grond.

Conclusie
Mooie, gezellige en spannende onderneming. De tocht van Borkum naar Lütje Hörn is relatief gemakkelijk en er ligt weinig slik op de route. Wel zijn de rugzakken zwaar door alle extra spullen voor het bivakkeren en eten/drinken voor beide tochten.


Bivak op Lütje Hörn 21-22 maart 2019


2. Lütje Hörn - Manslagt/Ostfriesland - 22 maart 2019

Joris Grond

Het is zwaarbewolkt met een egale lage bewolking met nevel (stratus nebulosus). Door de nevel is het zicht aanvankelijk matig met vaag in het zuiden de lichtjes van de Eemshaven. Vanaf de Osterems wordt het zicht slechter en komt er mist opzetten met zicht < 1000m. De wind is Z en zwak, 1 à 2 bft.


Bivak op Lütje Hörn 21-22 maart 2019

Op Lütje Hörn om 2.00u er uit. Bivak opgebroken en alles weer ingepakt. Ontbijtje met drinkontbijt, crackers, cola en koeken. Gelukkig heeft het niet geregend; er werd een mogelijk buitje verwacht om 01.00u. Vertrek precies op tijd. In Borkum Fischerbalje is de vloed vlak voor middernacht hoog gekomen (> gemiddeld hoog water) en tot ongeveer het Blindes Randzelgat lopen we in een laag water van circa 20 - 30 cm. Rustig gelopen om op gang te komen met hier wat achterstand op het tijdschema, maar gezien de gunstige waterstandsverwachtingen van Emshörn en Eemshaven kunnen we gerust zijn en er is voldoende speling.

Voorbij het Randzelgat liggen gebieden met schelpenbanken en flink slik tot halverwege het Emshörngat. Het is nu licht geworden en we dalen af naar de Osterems. Aan de hand van waypoints proberen we zo goed en kwaad als het mogelijk is tussen schelpenbanken met slik door te lopen. Doordat de Osterems droog ligt, lopen we sneller dan begroot en compenseren zo de achterstand in het tijdschema. In het noordelijke deel van deze zeer brede geul c.q. zeearm (afhankelijk van de waterstand tot wel 5 - 6 km breed) ligt af en toe slik op de bodem. Op de plaats van de vroegere rode ton O35A is alleen de ankersteen nog over.

Ik wil precies hier een waypoint maken en loop erheen. Dom want ik zak kniediep in het slik en terwijl Kees met zijn stok mij er uit trekt, maakt Heiko van deze ongemakkelijke positie een foto. Vanaf O38 gaat de bodem weer stijgen en klimmen we geleidelijk uit het dal van de Osterems. De Osterems achter ons hebben we nu alle tijd voor de rest van de tocht en Heiko merkt op dat we - in de terminologie van wijlen Derk Schortinghuis - 'de tocht kunnen oprapen'.

Mist
De nevel is inmiddels verdicht tot mist met een zicht < 1000 m en we kunnen noch de Eemshaven noch de zeedijk bij Manslagt zien. Tot de Manslagter Nacken een harde bodem met af en toe een verraderlijke stapje in een slikgat. Op de laatste 2 km van MNACK tot de dijk ligt enkeldiep en taai slik. We spreken af om dit laatste stuk maar in eigen tempo door te worstelen. Na alle vermoeienissen van de laatste dagen is dit een beproeving. De dijk lijkt wel voor je uit te lopen en ik heb het flink moeilijk gehad. Aangekomen bij het dwarsdammetje loop ik zuidelijk hier langs naar de zomerdijk omdat ik geen zin heb in geklauter over de gladde groen uitgeslagen basaltblokken met valrisico en neem het laatste stukje slik langs de dam maar voor lief. Noordelijk van het dammetje mondt een duikertje uit op het wad en daar ligt diep slik. Op de dijk feliciteren we elkaar met de gelukte tocht.
Totale afstand op mijn GPS 19,6km, duur 5u57min en gemiddelde snelheid 3,3 km/u.

Via het dwarsweggetje door de smalle kwelder naar de zeedijk en we kleden ons om in de luwte van het binnendijkse huisje. Het is dan nog ongeveer 3 km lopen naar de bushalte in Manslagt. Gelukkig komt nu de zon door en het lopen in je droge kleren op een klinkerweggetje door een mooie polder is al een hele verbetering vergeleken met de laatste kilometers op het wad. In Manslagt staan we eerst per abuis bij de oude bushalte te wachten maar een vriendelijk heerschap van de lokale Feuerwehr waarschuwt ons en wijst de weg naar de tegenwoordige bushalte. Van hier naar Emden Hbf en met de trein naar Leer. Van Leer met de bus naar Weener, want de brug over de Eems ligt er nog uit en van Weener met de trein naar Zuidbroek. Hier staat Heiko’s auto en we rijden naar Roodeschool alwaar Kees zijn auto geparkeerd staat bij het station. Kees terug naar Utrecht en Heiko zet me af bij mijn huisje. Einde van een mooie onderneming en na de twee eerdere pogingen van 1 maart 2018 en 23 februari jl. is het nu wel raak.

Beveiliging
Marifoon (in de rugzak), mobiel, GPS, kompas, kaart, tijdschema, waterstanden en verwachte opzetten.

Gidsen
Heiko Oterdoom, Kees Wevers, Joris Grond.

Conclusie
Een hele belevenis om na bivakkeren op Lütje Hörn terug te lopen naar de Duitse kust. Bovendien een erg gezellige tocht. Gezien de enorme breedte van de Osterems krijg ik steeds meer bewondering voor de boys die in 1976 van de Duitse kust naar Borkum liepen waarbij toen de Osterems aanzienlijk dieper was (> 150 cm dieper als ik hun bodemprofiel met de onze vergelijk) en men kilometers lang tot de nek door het water moest lopen. De tocht is momenteel vooral zwaar door zijn lengte.

Zie ook
Waterprofiel Oostereems 1976 - 1995 - 2018