Ongewone Wadlooptochten
BVE (Broedvogeleiland) Voolhok/Stern langs de Eems - update 1 oktober 2022
- Gegevens
- Laatst bijgewerkt: 15 januari 2023
- Aantal Pageviews: 12599
een reportage van Vroege Vogels TV, zie onder.
en korte verslagen van 4 bezoeken aan Voolhok/Stern tussen eind mei en eind december 2022,
zie onder.
Silhouet van het vogelbroedeiland 'Voolhok', 4 dec. 2017.
Foto en voetspoor Lammert Kwant.
Het vogelbroedeiland 'Voolhok', 4 dec. 2017. Op de achtergrond de Eemscentrale(s)
in de Eemshaven.
Satellietfoto 16 okt. 2017. Zie pijl voor de ligging van het vogelbroedeiland.
Bron: www.satellietdataportaal.nl
zaterdag 23 december 2017, update 15 januari 2023
Door Redactie
OOSTPOLDERZIJL / SPIJKSTERPOMPEN - De vaargeul van de Eemshaven naar de Noordzee is in voorjaar en zomer van 2017 verdiept en verruimd. Daarmee is de vaarweg geschikt gemaakt voor grotere schepen dan eerder het geval was, schepen met een diepgang tot 14 meter kunnen nu de Eemshaven bereiken, o.a. de schepen die steenkool vervoeren naar de RWE-kolencentrale. In het verleden werd de opgebaggerde grond op land gestort (bv. op de Rysumer Nacken ten westen van Emden), naar de Noordzee gebracht of ergens in het Eems-estuarium gestort, er zijn daar diverse baggerdepots.
Er is deze keer voor gekozen om met de opgebaggerde grond een kwelder aan te leggen nabij Delfzijl en een vogelbroedeiland ten zuidoosten van de Eemshaven. Het eilandje ligt langs de Bocht van Watum ter hoogte van het gemaal Spijksterpompen/Oostpolderzijl. Het is aangelegd in opdracht van Rijkswaterstaat en de provincie Groningen met financiële steun van Groningen Seaports en bedrijven in het Eemsmondgebied. Een tijdlang heeft er in de zomer van 2017 iemand op het eiland gebivakkeerd om te voorkomen dat vogels er voortijdig zouden gaan broeden.
Eind november 2017 zijn de werkzaamheden afgerond. Het eiland is 3.1 ha. groot en ovaal van vorm. Het is vlak aan de bovenzijde en ligt daar rond 2.90 m boven NAP. Binnen de hoogtelijn van 2.90 meter boven NAP is het 1.8 ha. groot.
Broedgebied en hoogwatervluchtplaats
Vanaf voorjaar 2018 broeden er sterns, meeuwen, scholeksters en andere vogels op het eiland
en wordt het gebruikt als hoogwatervluchtplaats. Tegelijkertijd is het broedvogels lastig
of onmogelijk gemaakt te gaan broeden op daken van bedrijsgebouwen in de Eemshaven.
Bij stormvloed overstroomt het eiland. Dit voorkomt dat er struiken en bomen gaan groeien. En vogelmest wordt dan met het zeewater meegevoerd. Konijnen hebben zich er niet gevestigd, wel volop muizen. Deze hebben de zware overstromingen van februari 2022 overleefd.
Om zandafslag tegen te gaan zijn de noord-, oost- en zuidzijde afgedekt met nijlondoek, vlechtwerk van wilgentenen en stortsteen. De meer in de luwte van de Groninger zeedijk liggende westzijde is afgedekt met keileem. Op het hoge gedeelte zijn rondom kleischelpen gestort in de vorm van een sintelbaan.
Art. 20 NB-wet en schrikhek tegen vossen
Het eiland is in het voorjaar van 2018 tot voor mensen en roofdieren verboden
gebied verklaard. Rondom is een 1.10 m hoog hek van schrikdraad aangebracht. De
stroomvoorziening gaat mbv. een accu die wordt opgeladen door twee zonnepanelen.
Her en der op het eilandje zijn lokvogels (visdiefjes) neergelegd. Tevens pallets
waaronder jonge vogels zich kunnen verbergen tegen wind, zon en predatie vanuit
de lucht, bv. van zilvermeeuwen. Vogels kunnen worden geobserveerd
vanuit twee kleine schulhutten. 's Zomers zijn er camera's geïnstalleerd waarmee de vogels
vanaf beeldschermen op de vaste wal kunnen worden geobserveerd.
Wadlopen naar het vogelbroedeiland
Voor wadlopers is het eiland redelijk goed bereikbaar. Vanaf Spijksterpompen is het
ongeveer 770 meter lopen door deels nogal slikkig terrein. Vanaf het dorpje
Nieuwstad is de afstand ongeveer 450 meter. Rienk Dijkstra was op 16 mei 2017
vermoedelijk de eerste wadloper die er voet aan land zette. Andere wadlopers
volgden in de loop van 2017, o.a. de redactie van WadgidsenWeb.
Op 6 sept. 2017 was er in stromende regen een wadlooptocht / excursie naar het eiland
met een groep natuurontwikkelaars. Een deel van de groep had vanwege het
slik moeite het eiland te bereiken.
Op 14 april 2018 is het eiland voor 'geopend' verklaard op de nieuwe kwelder van Delfzijl. Het gaat 'Vogelbroedeiland Stern' heten.
In de loop van de jaren brachten we verschillende bezoeken aan het eiland.
|
Meer info:
Nieuw eiland in de Eems-Dollard - Groningen Seaports
Visit to new island
Eems-Dollard 2050 Vlog 7: Vogelbroedeiland Voolhok/Stern in de Eems
Zenderonderzoek aan Visdieven en Noordse Sterns op broedeiland Stern in 2021
Nieuws en TV
Bijzonder broedvogeleiland in de Eems |
| BEELDVERSLAG aanleg en ontwikkeling vogelbroedeiland Voolhok/Stern langs de Bocht van Watum, zuidoost van de Eemshaven 2017 - 2022 |
| Voorjaar 2017 |
1. Opspuiten vogelbroedeiland.
Bron: www.groningen-seaports.com
| 16 mei 2017 |
1. Wadloper Rienk Dijkstra was op 16 mei 2017 vermoedelijk de eerste wadloper die heen
en terug liep naar het vogelbroedeiland.
2.
3.
| 11 juni 2017 |
1. Wadlooptocht vanaf Spijksterpompen/Oostpolderzijl naar het vogelbroedeiland.
Slikkig terrein aan de voet van de zeedijk.
2. Oesterbank halverwege de wadlooptocht.
3. Aankomst vogelbroedeiland.
4.
5.
6.
7. Noordzijde vogelbroedeiland. Op de achtergrond de Eemshaven.
8. Zandafslag aan de zuidzijde.
9. Zandafslag aan de zuidwestzijde. Rechts op de achtergrond de zeedijk bij Nieuwstad.
Foto's Lammert Kwant
| 2 juli 2017 |
1. Aanvoer van stortsteen.
2. Vastleggen van de oostoever met nijlondoek met daarop matten van wilgentenen
met daarop stortsteen.
3.
4.
5.
| 22 juli 2017 |
1. Beelden van de aanleg en inrichting van het eiland.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
| 25 augustus 2017 |
1.
2.
3.
4.
5. Stuifzand op de stortsteen.
6. De eerste (en enige) plant op het vogelbroedeiland in 2017.
7. De westoever wordt afgedekt met keileem.
8. De aannemer.
| 18 oktober 2017 |
1. Wadlooptocht naar het vogelbroedeiland. De oesterbanken beginnen droog te vallen.
2. Brokken keileem.
3. Noordzijde vogelbroedeiland. Op de achtergrond de Eemshaven.
4. Ponton Jupiter waarop graafmachines, shovels enz. zijn aangevoerd
en tzt. zullen worden afgevoerd.
5.
6. Zuidelijke helft van het vogelbroedeiland.
7. Kleischelpen om het stuivende zand zo veel mogelijk vast te leggen.
8.
9. Aanspoelsel na hoge waterstand.
| 5 november 2017 |
1. Sintelbaan van kleischelpen.
2. De westoever, afgedekt met keileem.
3.
4. Stortsteen, inmiddels begroeid met zeewier.
5.
6.
7.
8. De Eemscentrale(s). Rechts een autotransportschip op weg naar Emden.
9. Regenbui boven Delfzijl.
Foto's Lammert Kwant
| 4 december 2017, het vogelbroedeiland is klaar |
1. Opname vanaf de zeedijk bij Spijksterpompen met het vogelbroedeiland,
daarachter het gaseiland op de zandplaat Hond en op de achtergrond de Duitse kust.
De voetsporen zijn van wadloper Lammert Kwant.
2. Noordzijde vogelbroedeiland.
3. Bovenzijde vogelbroedeiland.
4. Zuidzijde vogelbroedeiland.
5. Graniet en vuursteen, afkomstig uit de keileem.
6. Maanlandschap.
7. Maanlandschap. Wind en water zullen hun eigen sporen achterlaten.
Foto's Lammert Kwant
| 14 maart 2018, voorjaar |
1. Nog geen vogelactiviteit 1 - 14 maart 2018.
2. Nog geen vogelactiviteit 2 - 14 maart 2018.
Foto's Lammert Kwant
| 27 maart 2018, voorjaar |
1. Zeewering aan de oostkant van het eiland.
2. Nog geen vogelactiviteit 3 - 27 maart 2018.
Foto's Lammert Kwant
| 17 mei 2018 |
1. Nu art. 20 Natuurbeschermingswet.
2. Electrisch raster rondom het eiland om roofdieren als
vossen te weren. Achter het raster is een lage binnen-omheining van gaas aangebracht om electrocutie van
jonge vogels te voorkomen.
3. Compartimentering van het eiland om jonge vogels (bv. bij betreding van het gebied door
mensen/onderzoekers) in de buurt van het nest te houden.
4. Eerste plantengroei op de keileem aan de westkant van het eiland.
Varkensgras (info Dirk Blok)
5. Dubbel hek, resp. electrisch raster en lage binnen-omheining van gaas.
6. Observatiehut en zonnepanelen tbv. stroom voor het electrische raster.
7. 'Loksterns (visdiefjes) in broedhouding' en een pallet waar de evt. jonge vogels kunnen
schuilen tegen wind, zon en predatie vanuit de lucht, bv. van zilvermeeuwen.
8. Enige afslag aan de oostkant van het eiland op een niet met stenen beschermd deel.
9. Blik in westelijke richting.
10. Waarschuwing.
11. Vogelonderzoek Rijksuniversiteit Groningen.
Foto's Lammert Kwant
| 14 juli 2018, midzomer |
1. Jonge Gewone Zeehond op de keileem aan de westzijde van Voolhok/Stern.
Na overleg met Zeehondencentrum Pieterburen is besloten de zeehond niet mee te nemen.
2. Vogelnest buiten de omheining, mogelijk van visdiefje (info Dirk Blok).
3. Vogelnest buiten de omheining, vermoedelijk scholekster (info Dirk Blok).
4. Vogelnest buiten de omheining, vermoedelijk scholekster.
Links groeit vermoedelijk spiesmelde, rechts loogkruid (info Dirk Blok).
Foto's Lammert Kwant
|
Meer info:
Nieuw broedeiland bij Eemshaven is al volop in gebruik |
| 24 september 2018, najaar |
1. Vegetatie sept. 2018. De geelbloeiende plant is mogelijk bezemkruiskruid
(info Dirk Blok).
2. Lokvogel.
3. Zeeraket.
4. Zeeraket
5. De binnen-omheining van gaas is opgerold.
6. Overzicht Voolhok/Stern in zuidelijke richting.
| 16 januari 2019 - Afval MSC Zoe opruimen |
1. Opruimactie op Voolhok/Stern n.a.v. het in zee belanden van (de inhoud van)
ca. 340 containers van het containerschip MSC Zoe op 1 januari 2019.
2. Merkwaardige sinkholes/kuilen op de noordzijde van het eiland.
3. Sinkhole/kuil.
4. Sinkholes/kuilen.
Foto's Lammert Kwant
| 25 september 2019, na 2e zomer |
1. Vegetatie sept. 2019. Het eiland is begroeid geraakt.
2. Kunststof visdiefjes (lokvogels).
3. Kunststof scholeksters (lokvogels).
4. Ruigte = schuilgegelegenheid voor kuikens.
5. Bezemkruiskruid.
6. Op de achtergrond Oostpolderzijl/Spijksterpompen.
Foto's Lammert Kwant
| 12 december 2019 |
1. Wadloopgids Faber op weg van Oostpolderzijl/Spijkersterpompen naar Voolhok/Stern, 12 december 2019.
2. Compartimentering op het eiland. Plastic folie is op het
rastergaas aangebracht om snavelbeschadiging van jonge vogels te voorkomen.
3. Muizenholen op Voolhok/Stern.
4. Zeeraket, midwinter.
5. Opslag.
6. Ruige begroeiïng.
7. Compartimentering om jonge vogels (bv. bij betreding van het gebied door
mensen/onderzoekers) in de buurt van het nest te houden.
8. Erosie van keileem aan de westzijde van het eiland.
9. Erosie van keileem aan de westzijde van het eiland.
10. Blaasjeswier op de stenen tussen laagwater- en hoogwaterlijn.
11. Transport van (vermoedelijk) scheepsonderdelen op de Eems ten oosten van Voolhok/Stern.
Misschien bestemd voor de Meyer Werft in Papenburg.
Foto's Lammert Kwant
| 19 februari 2020 |
1. Oesterbanken op het wad tussen Oostpolderzijl/Spijksterpompen en Voolhok/Stern.
2. Aanspoelsel op Voolhok/Stern. Als het zeewater bij harde westenwind te Delfzijl
stijgt tot 3 meter boven NAP loopt het eiland onder water.
3. Aanspoelsel op Voolhok/Stern. Rommel, o.a. afkomstig van het containerschip MSC Zoe is
meegenomen. De hoeveelheden vielen mee, ongeveer een halve vuilniszak vol.
Foto's Lammert Kwant
| 14 september 2020, na 3e zomer |
1. Erosie van keileem aan de westzijde van Voolhok/Stern.
2. Keien uit de keileem op het 'Westerstrand'.
3. Dichte begroeiïng. Het is de vraag of sterns en meeuwen hier in 2021 nog willen broeden.
4. Dichte begroeiïng.
5. Dichte begroeiïng met teunisbloem (info Dirk Blok). In het vroege voorjaar
van 2020 zijn 2 observatiehutten op het eiland geplaatst. Van waaruit onderzoekers
ongemerkt de broedvogels kunnen observeren.
6. Dichte begroeiïng met gras.
7. Vogelkijkhut/opslagplaats met camera.
8. Waadpak
9. Vogelkijkhut/opslagplaats.
10. Vogelkijkhut/opslagplaats
11. Dichte begroeiïng met Ridderzuring. Het is de vraag of sterns en meeuwen hier in 2021 nog willen broeden (2).
12. Dichte begroeiïng. De plant op de voorgrond is Groot kaasjeskruid (info Dirk Blok).
13. Windturbines en kolencentrale Eemshaven, zicht vanaf Voolhok/Stern.
14. Windturbine nabij Spijksterpompen/Oostpolderzijl, zuid van de Eemshaven.
Foto's Lammert Kwant
| 7 november 2020, najaar |
1. Voortschrijdende erosie van keileem aan de westzijde van Voolhok/Stern.
2. Voortschrijdende erosie van keileem aan de westzijde van Voolhok/Stern.
met naar beneden gevallen zeeraket
3. Najaar 2020.
4. Najaar 2020. Aantrekkelijk gebied voor (doortrekkende) zangvogels.
5. Schuilplek voor jonge vogels. Bij waterstanden van 3 m boven NAP en hoger drijft het weg.
6. Riet op de westoever.
7. Vogelobservatiehut.
8. Nestmarkeringen.
Foto's Lammert Kwant
| 18 november 2020, najaar |
1. Halverwege een natte wadloopoversteek van Oostpolderzijl/Spijkersterpompen naar Voolhok/Stern,
vertrek 4 uur voor laagwater Eemshaven, 18 november 2020, namiddag.
2. Eerste boom op Voolhok/Stern, esdoorn.
3. Bloeiende kamille.
4. Muizenholen.
5. Open terrein.
6. Muizenhol.
7. Bloeiende paardebloem.
8. Zicht vanuit de vogelkijkhut op het noordwesten van Voolhok/Stern.
9. Aanvang van de terugtocht naar de wal, even voor zonsondergang,
drie uur voor laagwater Eemshaven.
Foto's Lammert Kwant
| 26 december 2020, 2e Kerstdag |
1. Start van de wadlooptocht naar Voolhok/Stern bij het compressorstation Spijk van de Gasunie.
2. Matig zwaar slik op weg naar Voolhok/Sterm, ca. 700 m wadlopen.
3. Knobbelzwanen op het wad bij Voolhok/Stern.
4. Predatie.
5. Begroeiïng op Voolhok/Stern. Bij zeewaterstanden van 3 m boven NAP en hoger overstroomt
het eiland. Dit is sinds de oplevering van Voolhok (2017) niet of maar nauwelijks gebeurd.
Vandaar de hoge (zoete) vegetatie.
6. Bij het 'geitenhok' (voor opslag materialen). Op de achtergrond het Gaseiland.
7. Een kijkje in een van de twee vogelobservatiehutten.
8. Aanvang van de terugweg naar de wal.
9. Aankomst op de zeedijk.
10. Gedicht op de onlangs opgehoogde zeedijk bij Oostpolderzijl/Spijksterpompen.
Foto's Lammert Kwant
| 9 februari 2021, winter op het wad en op Voolhok/Stern |
1. Na enkele nachten vorst en een straffe oostenwind is er zeeijs ontstaan op de Eems.
Voortgedreven door de krachtige wind heeft dit drijfijs zich opgehoopt op het wad tussen
de zeedijk en Voolhok/Stern.
2. Opeengeschoven schotsen zeeijs.
3. Bij de prielen halverwege de tocht is het wad ijsvrij.
4.
5. Zeewater komt tevoorschijn van onder het ijs.
6. Tijdens de tocht is het is ongeveer -1° C. Het zeeijs dooit enigszins en is zacht,
Plaatselijk zak je er bijna een meter diep in weg.
7. Aankomst bij Voolhok. Het laatste deel van de tocht was het wad vrijwel ijsvrij.
8. Sneeuwduintje op Voolhok.
9. Sneeuwgors op een sneeuwrichel.
10. Dun laagje sneeuw op Voolhok. Er is totaal enkele centimeters sneeuw gevallen.
De meeste sneeuw is van het eiland afgewaaid.
11.
12. Raadselachtige 'bladders' materiaal op de keileem aan de westzijde van het eiland.
Misschien een laagje gevriesdroogde en gekrompen algen.
13. Enige ijsophoping en afstromend water op de zuidpunt van Voolhok.
14. Stromend zeewater richting geul Bocht van Watum, ten oosten van Voolhok gelegen.
15. 'Where the action is'. Video: Sterk stromend water op weg naar de Bocht van Watum.
Video Lammert Kwant
16. Ca. 7 dm dikke ijs'deken' ten oosten van Voolhok.
Op de achtergrond de electriciteitscentrales in de Eemshaven.
17. Op de terugweg naar de wal, ongeveer halverwege.
18. 'Wave Buoy' nabij de zeedijk (solar-powered).
19. Terug op de zeedijk bij Oostpolderzijl/Spijksterpompen.
Aan de andere kant van de Eems is de ingepakte vuurtoren van Campen te zien (1890).
Deze is grondig gerestaureerd.
Der Campener Leuchtturm leuchtet wieder - in Rot und Weiß.
Foto's Lammert Kwant
| 1 september 2021, de broedvogels zijn vertrokken |
Volgens een bericht van RTV Noord valt het broedsucces van voorjaar en zomer 2021 tegen omdat er een vos op het eiland is geweest.
1. Voolhok gezien vanaf de zeedijk nabij Spijk. En zicht op het wantij van het eiland.
2. Keileem met begroeiïng van (vermoedelijk) bezemkruiskruid buiten de omheining.
3. Steilrand tgv. golfslag in de keileem aan de westzijde van het eiland.
4. Zonnepaneel en de 'schrikdraad generator' voor stroom tbv. het schrikhek.
5. De schakelaar van het schrikhek staat op 'Uit'.
6. Dichte begroeiïng bovenop het eiland. Sinds de oplevering van het eiland
eind 2017 is het zeewater er nog niet of nauwelijks overheen gestroomd.
Het zeewater kan de vegatie wat 'in de hand houden'. Nu is het vermoedelijk
nodig de vegatatie mechanisch te verwijderen en de bodem om te frezen.
7. Begroeiïng op de stenen aan de NO-zijde van het eiland.
8. De zuidzijde van het eiland.
9. De stroomproductie in de kolencentrale van de Eemshaven is in volle gang.
Foto's Lammert Kwant
| 23 oktober 2021, herfst |
Op 21 en 22 okt. stond het zeewater bij hoogwater te Delfzijl op een niveau van ca. 2.90 m boven NAP, een waterstand waarbij Voolhok/Stern (bijna) wordt overstroomd.
1. Aanspoelsel na de hoge waterstanden van 21 en 22 okt. 2021. Het eiland
is net niet overstroomd.
2. Voortschrijdende afslag in de keileem aan de westzijde van het eiland.
De afslag reikt bijna tot aan de afrastering.
3. Afgestorven Ridderzuring e.a.
4. Onderbegroeiïng van Muurpeper en mos (info Dirk Blok).
5. Speerdistel (info Dirk Blok).
6. Slijtage aan een van de beide observatiehutten na 1½ jaar in weer en wind.
7. Slijtage aan een van de beide observatiehutten.
8. Surprise: over de Eems komt het cruiseschip AIDAcosma aanvaren.
Enige tijd geleden te Papenburg te water gelaten en onderweg
naar de Eemshaven om daar te worden afgebouwd.
Het schip vaart hier achter het Gaseiland op de zandplaat Hond.
9. De AIDAcosma achter de rotsblokken op de noordzijde van Voolhok/Stern.
10. De AIDAcosma nadert de Eemshaven. Uit de Eemscentrale (eigenaar Engie Energie Nederland)
komen gele uitlaatgassen.
11. Gele uitlaatgassen uit de Eemscentrale, de gasgestookte elektriciteitscentrale
in de Eemshaven.
Foto's Lammert Kwant
| 29 december 2021, winterrust op Voolhok/Stern |
1. Geen vossehol, maar het gat van een verwijderde paal.
2. Een kijkje in de (tijdelijk) leeggehaalde electriciteitskast.
3. Aanspoelsel, vermoedelijk tgv. de storm van 1 december 2021.
Het zeewater bereikte te Delfzijl een hoogwaterstand van ca. 2.90 m boven NAP.
4. Kruiwagen en nestmarkeringstokken.
5. Aangespoelde sportschoen.
6. Op Voolhok in 2021 gebruikt en in 2022 weer te gebruiken materiaal.
7. Speerdistel in ruigte.
8. Niet het graafspoor van een dier, maar het spoor van de verwijderde omheining.
9. Voortschrijdende erosie aan de westkant van het eiland.
10. Voortschrijdende erosie aan de westkant van het eiland.
11. Voortschrijdende erosie aan de westkant van het eiland.
12. Zuidzijde eiland. Links op de achtergrond het Gaseiland op de wadplaat Hond.
Tussen Voolhok en Gaseiland de geul Bocht van Watum, het voormalige hoofdvaarwater
van de Waddenzee naar Delfzijl.
13. Oostzijde eiland. Op de achtergrond de 'nieuwe' Eemscentrale (5 pijpen) en de
1e Eemscentrale (1973). één pijp.
14. Blaasjeswier op de stenen, algen op de zeebodem en trappelsporen van zilvermeeuwen.
Foto's Lammert Kwant
| 1 februari 2022, na overstroming Voolhok/Stern |
Tijdens een winterstorm (genaamd 'Corrie') op 30 januari 2022 steeg het zeewater in de Eemshaven tot
+3.19 m +NAP (1.97 m boven gemiddeld hoogwater) en te Delfzijl tot +3.53 m +NAP
(2.13 m boven gemiddeld hoogwater). Broedvogeleiland Voolhok/Stern overstroomde daarbij grotendeels.
Wij brachten op 1 febr. 2022 een bezoek aan het eiland en troffen veel aanspoelsel
aan. Naar schatting de helft van het oppervlak van het eiland was van de hoge
begroeiïng ontdaan. De beide vogelkijkhutten en het berghok stonden nog fier overeind.
1. Erosie van de keileen aan de westzijde van het eiland. Vuursteen
uit de keileem blijft liggen.
2. Door golven en stroming platgeslagen gras.
3. Stroomribbels boven op het eiland. De stroming kwam van rechts.
4. Aanspoelsel.
5. Aanspoelsel en resten van de compartimentering van het eiland.
6. De noordelijke helft van het eiland. De vogelkijkhutten
waren goed verankerd en zijn blijven staan.
7. Achtergebleven zeewater en regenwater. Voor (ons) bekend bestaat
de bodem uit zand, zodoende zou het water vrij snel in de grond weg
moeten kunnen zakken.
8.
9.
10.
11. De noordelijke observatiehut na ca. 2 jaar in weer en wind (en water).
12. Erosie van de keileem aan de westzijde van het eiland.
13. De afdeklaag van keileem is hier vrijwel verdwenen.
14. De ca. 8 dm hoge vegatie is hier verdwenen.
15. De hoge vegetatie is hier deels verdwenen.
16. Aangespoelde radiosonde. Op 29 juni 2021 vanaf het weerstation Meppen (Emsland)
opgelaten aan een 'weerballon', tot ca. 20 km hoogte gestegen, daarna aan een parachute gedaald en
in zee terechtgekomen. Onderweg naar boven en beneden worden hoogte, luchtdruk, temperatuur
en luchtvochtigheid gemeten. Door de ballon en de sonde vanaf de aarde te volgen kunnen
windsnelheid en windrichting worden bepaald.
17. Midden op het eiland is de hoge vegetatie nog aanwezig. Zo te zien
heeft het zeewater dit deel van het eiland niet overstroomd.
18.
19. Silhouet van Voolhok / Stern, 1 februari 2022.
Foto's Lammert Kwant
| 19 februari 2022, na zware overstromingen Voolhok/Stern |
Tijdens 2 winterstormen (in de UK en in NL resp. genaamd 'Dudley' en 'Eunice') op 17 en 19 februari 2022 steeg het zeewater in de Eemshaven tijdens de passage van 'Eunice' in de nacht van 18 op 19 februari tot
+3.24 m +NAP (2.02 m boven gemiddeld hoogwater). Te Delfzijl steeg het zeewater tot +3.72 m +NAP
(2.32 m boven gemiddeld hoogwater). Broedvogeleiland Voolhok/Stern werd daarbij overstroomd.
Wij brachten op 19 febr. 2022 namiddag (toen het zeewater inmiddels weer bijna 4 meter was gezakt) een bezoek aan het eiland en troffen geen aanspoelsel
meer aan. Er waren uitgestrekte vijvers op het eiland ontstaan, de hoge vegetatie was vrijwel geheel verdwenen.
De noordelijke vogelkijkhut was er niet meer, de andere observatiehut en het berghok stonden er nog wel.
1. Het silhouet van Voolhok/Stern is veranderd, de noordelijke vogelobservatiehut is verdwenen.
Het zeewater is bijna 4 meter gezakt en het wad begint droog te vallen. 19 februari 2022 17:10 uur.
2. Erosie van keileem op de westoever. Een grote vuursteen, afkomstig uit de keileem, is achtergebleven.
3. Afslag nabij de electriciteitskast.
4. De vegetatie is op de noordzijde van het eiland vrijwel verdwenen. Evenals de keileem-afdeklaag.
5. Dit verbodsbord is door de golven en het hoge water uit de bodem getrokken.
6. Veel water boven op het eiland.
7. Desolaat.
8.
9. Het berghok, enigszins 'onderspoeld' aan de rechterkant. De er in
opgeslagen pallets e.d. zijn weggedreven.
10.
11. De noordelijke observatiehut 'dreef weg met het getij'.
Een paal is blijven staan, de hut stond links er van.
12. De observatiehut stond rechts van de paal.
13. Muizeholen. Mogelijk hebben de bewoners de overstroming niet overleefd.
14. Eyefly meetpunt tbv. observatie mbv. drones. 19 februari 2022, 18:00 uur, namiddagschemering.
Foto's Lammert Kwant
| 25 mei 2022 |
We brengen op 25 mei 2022 in de avond een kort bezoek aan Voohok/Stern en lopen om het eiland heen.
1. Vogels boven de zuidzijde van Voolhok/Stern, vnl. kokmeeuwen.
2. Onder stroom staande afrastering (tegen vossen) en zonnepanelen voor het opwekken
van de electricitiet tbv. het schrikhek.
3. De ca. 1.10 m hoge afrastering. Voor zover (ons) bekend is het in 2022 voldoende
geweest, vossen zijn op het eiland niet weer gesignaleerd.
4. Na de zware overstromingen met zeewater, 3.5 maanden geleden, is de vegetatie zich aan het herstellen.
5. Vogelnestje met eieren, vermoedelijk van scholekster, buiten de afrastering.
6. Winderige en bewolkte avond.
7. Vogels boven de noordzijde van Voolhok/Stern, vnl. sterns.
Foto's Lammert Kwant
| 15 augustus 2022 |
We brengen op 15 augustus 2022 in de avond een kort bezoek aan Voohok/Stern en lopen om het eiland heen. Het is ongeveer 750 meter lopen vanaf de dijk bij Oostpolderzijl/Spijksterpompen. Het slik valt erg mee, zeker als je over het wantij loopt.
1. De tracks van enkele wadlooptochten naar Voolhok/Stern in 2021 en 2022. We betreden het eiland
alleen in het koude seizoen, als er geen broedvogels zijn. De meest belopen route is die over
het wantij van het eiland. Deze begint in de hoek van de zeedijk. Hier gaat de Middendijk (1718) over
in de dijk van de Oostpolder (1840). De zeedijk is na de aanleg enkele keren opgehoogd.
1. Stromend water op het wad tussen Oostpolderzijl en Voolhok/Stern, het is eb.
Video Lammert Kwant
2. Hooggelegen stenen aan de NW-zijde van het eiland, bedekt met vogelpoep.
3. Erosie van de keileem aan de westzijde van het eiland. Met Ridderzuring,
dit groeit royaal boven de gemiddeld hoogwaterlijn (geen zout'minnende' plant).
4. Onder stroom staande afrastering, links. Het lage hek rechts is bedoeld om
kuikens bij het schrikhek weg te houden.
5. Blik over het eiland met inmiddels weer hoge begroeiïng. Er staan weer 2
observatiehutten. Een van beide observatiehutten was verdwenen
in de golven van de stormvloed op 9 februari 2022.
6. Hoge begroeiïng, grondboor en hamer.
7. Zonnepanelen en een generator om stroom op te wekken tbv. het schrikhek. En een kano met
peddels, Drie vogelringers betreden het eiland. Ze gaan de laatste kuikens
van de grote sterns ringen. Als hun werk er in de nacht op zit of als het voorspelde onweer
nadert, kunnen ze per kano terugkeren naar de zeedijk.
8. Zicht op de Eemshaven.
9. Stromend water aan de zuidzijde van het eiland. Met op de achtergrond het Gaseiland op
de zandplaat Hond en de Duitse kust.
10. Noordoostzijde van Voolhok/Stern, de stenen zijn begroeid met blaasjeswier.
Foto's Lammert Kwant
| 27 september 2022 |
Onder veel omstandigheden is het mogelijk het Vogelbroedeiland Voolhok/Stern wadlopend te bereiken. In de periode tussen waterstand in de Eemshaven van -30 cm NAP (bij eb) tot +20 cm NAP (bij vloed) staat het wad tussen Oostpolderzijl en Voolhok vrijwel droog.
1. Wadlopen van Oostpolderzijl naar Voolhok/Stern.
2. Aankomst na ongeveer 15 minuten lopen op de westzijde van het eiland.
3. De westzijde van het eiland. De keileem is hier geërodeerd.
Het fijne materiaal uit de keileem is door het zeewater meegevoerd, de stenen, o.a.
vuursteen, blijven liggen.
4. Blik over het eiland. De broedvogels zijn vertrokken,
de vegetatie is weelderig.
5. Een lepelaar langs de Bocht van Watum.
6. De met blaasjeswier begroeide zuidoostzijde van het eiland.
De bomen op de achtergrond staan bij het plaatsje Nieuwstad.
7. Op het wad aan de de ZW-zijde van het eiland zicht op de Eemshaven:
Met de rookpluim van de RWE kolencentrale (1560 MW vermogen) en
windturbines (ieder 6 MW vermogen).
8. Ridderzuring boven op de beschoeiïng van blokken basalt.
9. Donkere wolken pakken zich samen boven Voolhok/Stern. Links
van het eiland vaart de veerboot van Emden naar Borkum. Rechts is het
Gaseiland op de zandplaat Hond te zien. En op de hele foto op de
achtergrond de Duitse kust (Rysumer Nacken en omgeving).
Foto's Lammert Kwant
| 29 december 2022 |
Kort voor 'Oud en Nieuw' brengen we een bezoek aan Voolhok/Stern. De Sony compactcamera laat het ter plaatse helaas afweten, gelukkig hebben we de CATphone S42 mee om foto's te kunnen maken. Al het hekwerk, incl. dat van de compartimenteringen is afgebroken en afgevoerd. Groepen sneeuwgorzen doen zich tegoed aan de zaden van ridderzuring en andere planten.
1. Aankomst op de westzijde van het eiland. Een steilrandje en vuurstenen op de bodem.
2. De afrastering, het schrikhek, is midwinter niet nodig en afgevoerd.
3. Ter plaatse van 'het pad' midden op de foto is afrastering weggehaald
en uit de grond getrokken.
4. De nieuwe vogelkijkhut. De voorganger is in de golven verdwenen op 19 febr. 2022, zie boven.
5. Weggehaalde compartimentering.
6. Vogelkijkhut, schuilplankjes voor jonge vogels en kruiwagen.
7.
8. Dit (ons) onbekende object is nieuw. Het zal
bij overstromingen niet door het water worden meegevoerd.
9. Bij openen van het object schieten er vier muizen weg. Helaas
te snel om hun vlucht vast te leggen op camera.
10. Na een koude periode van ca. 3 weken is op 19 december 'zachte'
lucht Nederland binnengestroomd met meest bovennormale temperaturen.
De lage begroeiïng van muurpeper ziet er frisgroen uit.
Foto's Lammert Kwant
| VOOLHOK of STERN ? |
Zou het vogelbroedeiland 'Voolhok' gaan heten ?
Dat lag voor de hand.
Op de topografische kaart van 1941 heet het wad waar nu het vogelbroedeiland ligt 'Voolhok',
zie fig. 1. Eveneens op de topografische kaart van 2016, fig. 2.
Ten noorden van Delfzijl ligt echter een natuurgebiedje dat ook 'Voolhok' heet, zie fig. 3. Dit is ontstaan in de jaren 1970 toen de zeedijk ter plaatse werd opgehoogd, daarbij werd een klein stuk wadbodem/kwelder ingepolderd.
Op 14 april 2018 werd te Delfzijl de naam bekend gemaakt, het wordt officieel 'Vogelbroedeiland Stern', zie fig. 4.
Fig. 1. Topografische kaart 1941 met de naam 'Voolhok'. Bron:
www.topotijdreis.nl
Fig. 2. Topografische kaart 2016 met de naam 'Voolhok'. Bron:
www.topotijdreis.nl
Fig. 3. Topografische kaart 2016 met de naam 'Voolhok' voor een natuurgebiedje ten noorden
van Delfzijl. Bron: www.topotijdreis.nl
Fig. 4. 'Vogelbroedeiland Stern'. Bron Google Maps 2019
