Nieuwsarchief Waddenzee 2000 - 2008

NIEUWE EXOOT: HONGERIGE ROOFKWAL IN WADDENZEE


Amerikaanse Ribkwal (Mnemiopsis leidyi). Foto Tamara Shiganova

zaterdag 16 december 2006

AMSTERDAM - Een vleesetend ribkwalletje van ‘Amerikaanse origine’ bedreigt de Nederlandse kustwateren. Sinds de zomer komt de Mnemiopsis leidyi (Amerikaanse Ribkwal) op grote schaal voor in de Waddenzee en het Grevelingenmeer. In de Zwarte Zee leidde de komst van deze exoot ooit tot ecologische kaalslag en de ineenstorting van de ansjovisvisserij.

De ontdekking van de nieuwkomer komt op naam van Arnold Tulp (71), amateur-zeebioloog en kwallenkenner uit Nijega. ‘Eind juli ving ik deze kwallen voor het eerst, bij Lauwersoog. Het zijn tere dieren, van een paar millimeter tot zo’n zes centimeter groot. Tot in november waren ze massaal aanwezig’, zegt Tulp.
Mogelijk verdwijnen de dieren na een strenge winter, maar Tulp houdt zijn hart vast. Vooral omdat deze kwallensoort in het water zwevende eitjes en larven van schelpdieren en vissen eet.

Overig dierleven verdween vrijwel
Na introductie in de Zwarte Zee, zo’n 25 jaar geleden, ontwikkelden de ribkwallen zich bij gebrek aan natuurlijke vijanden zo massaal dat ze het overige dierenleven decimeerden. ‘Gezien het belang van de Waddenzee voor trekvogels vind ik hun komst angstaanjagend.’

Bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, het NIOZ op Texel, is niet uitgezocht welke ribkwallen dit jaar hun onderzoeksfuik verstopten. ‘We doen geen onderzoek naar deze dieren, hoewel dat nu wel zal veranderen. Als ik de beschrijving lees, denk ik dat we deze kwallen al veel langer vangen, misschien al wel vanaf de jaren negentig’, aldus Hans Witte van het NIOZ.

In de Zwarte Zee is de plaag uiteindelijk gestuit. Op zeker moment dook de ovale meloenkwal op. Dat is een natuurlijke vijand van de ribkwal. Toen de ribkwal de Kaspische Zee koloniseerde, werd de meloenkwal bewust uitgezet.

Meer info.

Bron: Volkskrant