Nieuwsarchief Wadlopen 2013 - 2018

Wadlopers vrijgesproken van opzettelijk verstoren van vogels op Richel


Menno de Leeuw (r) is staande gehouden en wordt genoteerd door BOA's Nico Laros (m) en Theo van Malsen (l) in verband met het vermeend verstoren van vogels op Richel, 9 juli 2013.
Op de achtergrond Vlieland.

Foto Kees Wevers

zondag 4 januari 2015

LEEUWARDEN - Tegen wadlopers Menno de Leeuw en Kees Wevers is op 9 juli 2013 proces verbaal opgemaakt omdat ze volgens de verbalisanten vogels hadden verstoord op het wad bij de zandplaat Richel. De rechtbank te Leeuwarden heeft hen in juni en juli 2014 vrijgesproken van het ten laste gelegde.

Op dinsdag 9 juli 2013 was het tweetal op de zandplaat Richel (tussen Vlieland en Terschelling gelegen), begonnen aan een wadlooptocht naar Vlieland. Het was de bedoeling na aankomst op Vlieland direct terug te lopen naar Richel.

Procesverbaal
Door een boot werden beide wadlopers van Vlieland naar Richel gebracht. Aan het begin van de tocht liepen ze net buiten de bordjes Verboden Toegang op Richel. Tijdens hun passage vlogen enkele vogels op binnen het verboden gebied. Dit werd op enkele honderden meters afstand gesignaleerd door de wadwachter van Richel. Zij schakelde daarop de autoriteiten in.
Het Waddenbeheer-inspectieschip 'Stormvogel' met thuishaven Harlingen stoomde op richting Richel en ging voor anker in het Fransche Gaatje ten zuiden van Richel. Twee Buitengewoon Opsporings Ambtenaren stapten in een rubberboot en zetten koers naar de wadlopers die door ca. 6 dm diep water waadden. Ze hielden hen staande op het wad, ca. 2 km ten zuiden van de Richel. Daar werden hun namen genoteerd en proces verbaal opgemaakt (foto).

Ongeveer een half jaar later kregen beide wadlopers een schikkingsvoorstel aangeboden van ieder € 250.-. Beiden waren het er niet mee eens en besloten de zaak te laten voorkomen voor de rechtbank te Leeuwarden.

Op 19 juni 2014 diende de zaak tegen wadloper Menno de Leeuw. De Officier van Justitie eiste vrijspraak en de rechter ging daar in mee, zie onder. Op 18 juli 2014 werd ook Kees Wevers vrijgesproken.

Wadlooptocht eindigde op Vlieland
Overigens lukte het op 9 juli 2013 niet om de tocht Richel - Vlieland - Richel helemaal te lopen. Wegens tijdgebrek werd onderweg besloten alleen naar Vlieland te lopen en niet meer terug te keren naar Richel.
Een succesvolle poging was er wel op 25 mei 2014.


Situering zandplaat Richel ten oosten van Vlieland, schaal 1:50.000


De BOA's keren terug naar hun thuisschip 'Stormvogel'.
Op de achtergrond een zeilboot op de Blauwe Slenk.

Foto Kees Wevers


Verslag van de rechtszitting op 19 juni 2014 door Menno de Leeuw

"Vandaag ben ik vrijgesproken in mijn rechtszaak voor vermeend opzettelijk verontrusten van beschermde inheemse vogelsoorten op het Wad. De rechtszaak duurde welgeteld 15 minuten en de officier van justitie vroeg aan de rechter om mij vrij te spreken nog voor ik mijn mond open kon doen. Ik vond het een bizarre vertoning en het was zelfs enigszins een teleurstelling. Ik had me goed voorbereid en hoefde me eigenlijk niet eens te verdedigen.

Nadat de rechter had vastgesteld dat ik de verdachte was, gaf hij de officier het woord die pleitte voor vrijspraak met een toelichting. De rechter gaf mij de gelegenheid te vertellen wat er op 9 juli 2013 op de Richel gebeurd was. Daarna gaf de officier haar toelichting.

De officier vertelde dat er jurisprudentie was in deze zaak en haalde twee eerdere vonnissen aan. In een van deze vergelijkbare zaken waarbij wilde eenden zouden zijn verontrust werden de vragen gesteld: "Wat is verontrusting en is er sprake geweest van verontrusting?" De rechter kwam in die zaken tot de conclusie dat in het onderhavige geval geen sprake is geweest van verontrusten. Hiertoe is immers onvoldoende dat de wilde eenden zijn opgevlogen, zonder dat duidelijk is geworden dat zij daarna niet meer zijn teruggekeerd of anderszins sprake is geweest van een wezenlijke invloed op de instandhouding van de wilde eend als vogelsoort.

De twee opsporingsambtenaren hadden niet zelf vastgesteld dat er sprake was van verontrusten maar baseerden hun verhaal geheel op een verklaring van de aanwezige wadwachter die in een toren ten zuiden van de Richel ons heeft zien lopen. Zij trachtten te bewijzen met een zeer onduidelijke foto die twee dagen later werd genomen dat er veel vogels op de Richel zaten en dus dat ik ze ook wel twee dagen eerder moet hebben verstoord. De officier redeneerde dat hoewel er geen enkele vogel op de foto te zien was wij nu toch wel moeten concluderen dat de vogels teruggevlogen zijn en er dus geen sprake is van verontrusten. De heren hadden immers op ambtseed verklaard dat de vogels teruggekeerd waren. Ik heb er nog aan toegevoegd dat bij een recentelijk bezoek aan de Richel het mij niet is opgevallen dat de zilvermeeuw als vogelsoort erg had ingeboet.

Overigens is mij door deze rechtszaak duidelijk geworden dat de term "opzettelijk" in juridische zin een andere betekenis heeft dan die ik er gewoonlijk aan gaf. Wanneer je niet van plan was om dieren te verstoren maar wel wist of kon weten dat je zou verstoren met je handelen, dan is voor een rechter voldoende opzettelijkheid bewezen. Ik verklaarde dat ik voor het van boord gaan van het bootje dat ons naar de Richel bracht goed heb gekeken of er grote groepen vogels op de waterlijn aan het fourageren waren. Toen ik mij er van vergewist had dat die vogels er niet waren kon ik met een gerust hart van boord gaan en buiten de verbodsborden van de Richel wadlopen.

Verder werd duidelijk dat aan de verklaring van een BOA veel waarde wordt gehecht omdat deze het op ambtseed of op ambstbelofte verklaart. De rechter acht het dan als geldig bewijs. Maar een verklaring van een wadwachter/vogelwachter zonder opsporingsbevoegdheid is net zo van waarde als van een verdachte in de zaal (woord tegen woord).

Goed, we hebben dus nu meer jurisprudentie en wel heel specifiek voor het wadlopen. Een BOA moet aannemelijk maken dat opvliegen van vogels een verontrusting met zich meebrengt. Wanneer de vogels terugvliegen mag je dus buiten de artikel 20 gebieden lopen, mits je een wadloopvergunning hebt voor het betreffende gebied. Het wandelen van de Richel en naar de Richel is daarmee geborgd."

Menno de Leeuw, 19 juni 2014