Gewone Wadlooptochten

Schiermonnikoog en Arenicola - wadlopen, oude weg Kobbeduinen, bunkers - 18 december 2022

woensdag 4 januari 2023

Door Redactie

GRONINGEN - Leden van de Groninger Wadloopvereniging Arenicola brachten op zondag 18 december 2022 een bezoek aan Schiermonnikoog. Daar werd een wadzwerftocht gemaakt van enkele kilometers en een lange wandeling / excursie over het eiland.
Op het wad ten oosten van de veerdam werd gezocht naar de mogelijke resten van een wrak. Langs de rand van een geul werd bekeken hoe het met de 'Waddensleutels' was gesteld, Dit zijn ongeveer 10 netten van henneptouw van ca. 60 x 60 m die in april 2011 op de zeebodem zijn neergelegd en vastgezet met plastic tentharingen. Met als doel jonge mosselen een verstigingsplaats te bieden. Tijdens diverse stormen zijn de netten nogal verfrommeld geraakt. Het aantal mosselen en oesters op de netten is niet groot.
Dicht bij het eiland vond men de band van een vliegtuigwiel, vermoedelijk recent niet afkomstig van een neergestort vliegtuig, maar als stootwil van een (groot) schip gebruikt.
Na enkele koude nachten lag er op vrijwel de hele route een dunne laag ijs op de wadbodem.

Oude weg Kobbeduinen - Badstrand
Gepauzeerd werd bij het baken van de Kobbeduinen. Daarna werd de wandeling voortgezet via de (bijna verdwenen) oude weg van de Kobbeduinen naar het Badstrand. Deze weg is na 1963, toen de fietspaden op dit deel van Schiermonnikoog werden aangelegd, nauwelijks nog gebruikt. Met behulp van oude topografische kaarten en een luchtfoto werd het traject van het pad opgespoord en met diverse waypoints in een gps-ontvanger vastgelegd. Een deel van de weg bleek niet meer te volgen door de dichte begroeiïng met struiken (duindoorn, bramen) en lage bomen.

Schleidorf en de Wassermann-bunker
In de buurt van het Badstrand van Schiermonnikog werden enkele bunkers van binnen bekeken van het voormalige radar- en bunkerdorp Schleidorf (1941-1945). Diverse bunkers zijn in de loop der tijd (opnieuw) begraven onder het zand. Sommige bunkers zijn opgeblazen, maar het gesprongen beton is niet opgeruimd. Andere bunkers zijn tot op de dag van vandaag goed en veilig toegankelijk.

In de duinen nabij de Wassermaanbunker werden ook sporen aangetroffen van de bezetting in WO2. Incl. een fier overeind staand toiletgebouw. Tot slot werd de Wassermannbunker van buiten en binnen bekeken.

1. Gesprek met politie Schiermonnikoog kort voor aanvang van de tocht.
Foto Esther van den Reek

2. Aandacht voor een pol Engels Slijkgras. Vermoedelijk is dit één plant met ondergronds wortelstokken en bovengronds talloze stengels.
Foto Esther van den Reek

3. In de bodem wordt een stuk hout aangetroffen, misschien van een wrak. Het lukte niet om het hout naar boven te halen.
Foto Esther van den Reek

4. Pauze op een 'Waddensleutel', zie tekst.
Foto Esther van den Reek

5. Een door weer en wind en golven verfrommelde 'Waddensleutel'.
Foto Esther van den Reek

6. Enig ijs op de rand van de geul Sprutel.
Foto Lammert Kwant

7. Bevroren zeewater op de wadbodem zuid van Schiermonnikoog.
Foto Esther van den Reek

8. De band van een vliegtuigwiel wordt aangetroffen, enkele honderden meters van de kwelderrand van Schiermonnikoog.
Foto Esther van den Reek

9. De band van wat dichterbij.
Foto Esther van den Reek

10. Entree van een voormalige munitiebunker, Schleidorf Schiermonnikoog.
Foto Lammert Kwant - 6 januari 2018

11. Sokkel van een radar uit WO2. Met de radar konden geallieerde bommenwerpers onderweg naar en van Duitsland worden gevolgd.
Foto Lammert Kwant - 7 januari 2018

12. Vermoedelijk een loopgraaf. Om enigszins ongezien van de ene bunker naar de andere bunker te kunnen lopen.
Foto Lammert Kwant - 2 januari 2019

13. Toegang (een raam) tot een woonbunker met bergplaats. Het touw is tijdens een bezoek aan de bunker aangebracht uit veiligheidsoverwegingen.
Foto Lammert Kwant - 2 januari 2020

14. Ramen van een woonbunker.
Foto Lammert Kwant - 5 januari 2020

15. Woonbunker binnenzijde. De vloer staat grotendeels onder water.
Foto Lammert Kwant - 5 januari 2020

16. (Verbleekte) muurschildering van een ploegende boer in woonbunker Schleidorf Schiermonnikoog.
Foto Lammert Kwant - 5 januari 2020

17. Toiletgebouw in de duinen NW van de Wassermannbunker. Afweergeschut en radar werd zo veel mogelijk boven op een duin geplaatst, woonbunkers en toiletten in duinpannen.
Foto Lammert Kwant - 5 januari 2020

18. Westelijke opgang naar de Wassermannbunker op Schiermonnikoog.
Foto Lammert Kwant - 5 januari 2020

19. Wassermannbunker Schiermonnikoog, gezien vanaf de NO-zijde. De opbouw is er in de jaren na de oorlog opgemetseld, misschien tbv. het restaurant dat een tijdlang op de bunker gevestigd is geweest. Of als waarnemingspost om laagvliegende vijandige vliegtuigen te kunnen waarnemen.

Van 1953 - 1964 was de Wassermannbunker opgenomen in het net van Luchtwachtposten met als doel vijandelijke vliegtuigen (lees: van de Sovjet-Unie) die beneden het toenmalige radarbereik vlogen te signaleren, te volgen en daarover melding te doen.
De bunker werd dag en nacht bemand (aanmeldingen van vrouwen werden niet geaccepteerd) door vrijwilligers bij het Korps Luchtwachtdienst, zij moesten zich na een opleiding tenminste 2 jaar verbinden aan de Dienst. Waarnemingen werden telefonisch doorgegeven aan het Luchtwachtcentrum te Groningen.
De opbouw is later afgebroken en komt op vrijwel geen enkele foto van de bunker voor.
Foto Dirk Meijer - juli 1963 - collectie Lammert Kwant